Να βγάλω από τη ζευγαρώστρα τον αρσενικό;
Ο ρόλος του αρσενικού καναρινιού στην αναπαραγωγή
Η αναπαραγωγή των καναρινιών είναι μια εξαιρετικά όμορφη διαδικασία που αν σταθούμε τυχεροί θα έχουμε και την ευχαρίστηση να παρακολουθήσουμε το θαύμα της δημιουργίας να εξελίσσεται μπροστά μας. Μια νέα και συνήθως όμορφη φτερωτή ζωή ξεκινάει.
Μόνο όσοι το ζήσουν μπορούν να καταλάβουν τη χαρά της στιγμής της εκκόλαψης των αυγών.
Κι ενώ σε όλη αυτή τη διαδικασία ο ρόλος του θηλυκού παραμένει σαφέστατος και συγκεκριμένος, ο ρόλος του αρσενικού θεωρώ πως παρεξηγείται.
Φυσικά δεν μιλάω για την απαραίτητη γονιμοποίηση των αυγών του θηλυκού αλλά για μια σειρά από άλλες σημαντικές υποχρεώσεις της αναπαραγωγής.
Αν εξετάσουμε με τη σειρά τη συμμετοχή του στην όλη διαδικασία και μέσα από την επικείμενη συζήτηση, πιθανολογώ πως θα αναθεωρήσουμε πολλά από αυτά και ίσως να διορθώσουμε όσα εσφαλμένα υιοθετήσαμε.
Περίοδος προετοιμασίας για το επικείμενο ζευγάρωμα
Το αρσενικό καναρίνι ξεκινά τον αγώνα της αναπαραγωγικής διαδικασίας, προετοιμαζόμενο νωρίτερα ώστε να παρουσιαστούν γόνιμες οι αναπαραγωγικές του προσπάθειες.
Δεν γράφω αναπαραγωγική προετοιμασία, γιατί θεωρώ πως αυτή πρέπει να γίνεται μαζί με την κατάλληλη σίτιση και διαβίωση, συνεχώς όλες τις μέρες του χρόνου κι όχι απλά τις τελευταίες 6-8 εβδομάδες.
Ένα όμορφο και συνεχές κελάηδημα είναι οι πρώτη ένδειξη ετοιμότητας. Είναι ένα κελάηδημα προπομπός της επικράτησής του, έναντι των υπολοίπων διεκδικητών του ίδιου θηλυκού. Το ερωτικό αυτό κάλεσμα όσο ευχάριστο είναι για μας, τόσο κουραστικό και επίπονο είναι για τον οργανισμό του πτηνού. Και ενώ οι απαιτήσεις σε ενέργεια αυξάνονται απόρροια του συνεχόμενου τραγουδιού, ο χρόνος σίτισης αντίστοιχα μειώνεται εξ αιτίας του.
Έτσι το αρσενικό θα μπει στην αναπαραγωγική διαδικασία, αδυνατισμένο αρκετά.
Αν μάλιστα ο εκτροφέας δεν κρατήσει το μέτρο και στην προσπάθεια για απόλυτη επιτυχία ενισχύσει ή πολλαπλασιάσει τα σκευάσματα «ετοιμότητας», τότε σίγουρα αυξάνονται τα προβλήματα.
Στην περίπτωση που ακολουθηθεί και η λογική με τις «προληπτικές αγωγές» με ισχυρά φάρμα και αντιβιώσεις, τότε στο παιχνίδι μπαίνουν και πιθανά προβλήματα οργάνων, όπως το συκώτι.
Περίοδος ένωσης του αρσενικού με το θηλυκό
Η περίοδος αυτή βρίσκει το θηλυκό καναρίνι από τη μια πλευρά του χωρίσματος της ζευγαρώστρας και το αρσενικό από την άλλη.
Κι ενώ αυτή τρώει και προετοιμάζεται, το αρσενικό «τρώει» τα σίδερα τραγουδώντας συνεχώς, ελαχιστοποιώντας στο έπακρο την τροφοδοσία του. Σχεδόν πάντα ταΐζοντας, δίνει τμήμα αυτής της πενιχρής σίτισης στο θηλυκό, ως «δώρο» επικράτησης και καλής γονικής παρουσίας.
Εμείς έχουμε την εικόνα του θηλυκού που προετοιμάζει τη φωλιά και καμαρώνουμε γι’ αυτή, ο πραγματικός ήρωας της προσπάθειας στην καλύτερη αγνοείται.
Και σαν να μην του φτάνουν όλα τα παραπάνω, είμαστε έτοιμοι:
- να τον πετάξουμε έξω από το «παιχνίδι» άμα κάνει το λάθος και τραβήξει μια δυο κλωστές απ’ τη φωλιά.
- να τον απομακρύνουμε αν πάει να πειράζει τα αυγά λες κι αυτός δεν καταλαβαίνει τι γίνεται.
- να τον απομακρύνουμε γιατί ενοχλεί την κανάρα,
- να τον απομακρύνουμε γιατί μπαίνει στη φωλιά,
- να τον απομακρύνουμε γιατί τραγουδάει
- να τον απομακρύνουμε για κάθε λόγο, για κάθε αιτία.
Λες και όλα τα παραπάνω δεν είναι παιχνίδι της αναπαραγωγικής διαδικασίας. Σαν να μην γνωρίζουμε πως στη φύση μόνο ο δυνατότερος, ο πιο ισχυρός θα επικρατήσει και θα καταφέρει να διαιωνίσει τα γονίδιά του.
Και πως παρακαλώ θα το καταφέρει αυτό?
Στέλνοντας SMS στην κανάρα;
Περίοδος επώασης των αυγών.
Και αφού όλα τα προηγούμενα μπόρεσαν να εξελιχθούν ομαλά και η φωλιά έχει μέσα τα πολυπόθητα αυγά, αρχίζει η δεύτερη και σημαντική φάση της αναπαραγωγής, η επώαση των αυγών.
Πολλές φορές, ειδικά στις «κρύες» μέρες, το θηλυκό καναρίνι φοβούμενο την καταστροφή των αυγών από το κρύο, παραμένει στη φωλιά και δεν βγαίνει έξω από αυτή για να τραφεί. Εναλλακτικά μπορεί να πραγματοποιεί πολύ σύντομες εξόδους, που όμως δεν είναι ικανές χρονικά να καλύψουν σωστά τις ανάγκες του σε τροφή. Σε κάποιες περιπτώσεις πεθαίνουν μέσα στη φωλιά από ασιτία.
Ο καλός αρσενικός ωθούμενος κυρίως από ένστικτο και παρασυρόμενος από τους χαρακτηριστικούς ήχους και καλέσματα του θηλυκού, πλησιάζει τη φωλιά και στοργικά την ταΐζει. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται πολλές φορές τη μέρα σχεδόν αδιάκοπα, όσο το θηλυκό επωάζει τα αυγά.
Εκκόλαψη και αρχική σίτιση των νεοσσών (πρώτη βδομάδα).
Μετά την εκκόλαψη και για τις πρώτες μέρες της ζωής των μικρών η μητέρα απουσιάζει ελάχιστα από τη φωλιά κρατώντας συνεχώς τα μικρά ζεστά με το κορμί της. Συνεχίζει να δέχεται μεγάλες ποσότητες φαγητού από το αρσενικό. Ποσότητες που είναι ικανές να συντηρήσουν την ίδια και τα μικρά της.
Όσο οι μέρες περνούν, οι μητέρες σταδιακά αρχίζουν και αφήνουν τη φωλιά συχνότερα για να καλύπτουν τις ολοένα και αυξανόμενες απαιτήσεις των μικρών σε τροφή. Το αρσενικό συνεχίζει την άοκνη τροφοδοσία της μητέρας και σταδιακά κάποιων μικρών στο χρόνο που αυτή απουσιάζει από τη φωλιά.
Κι ενώ αυτός σκύβει και «ραμφίζει» τα μικρά να ξυπνήσουν για να τα ταΐσει, εμείς βλέπουμε «αιματηρές» επιθέσεις και θύματα.
Αν μάλιστα στη φωλιά βρεθεί νεκρός νεοσσός (φαινόμενος εντελώς φυσιολογικό), τότε αλίμονό του.
Ανατροφή και σίτιση των νεοσσών (δεύτερη βδομάδα)
Προϊόντος του χρόνου τα μικρά μεγαλώνουν περισσότερο αυξάνοντας τις απαιτήσεις τους σε τροφή. Την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση την καλύπτει αποκλειστικά ο πατέρας, ενώ η μητέρα συνεχίζει να βοηθά στο τάισμα, αλλά όχι με ιδιαίτερο ζήλο.
Ο αγώνας για τον αρσενικό βρίσκεται στην κορύφωση, αφού πρέπει να τρώει για να συντηρεί τον εαυτό του, να ταΐζει την κανάρα αλλά και τα μικρά τους.
Δηλαδή σε αρκετές περιπτώσεις τρώει για να ταΐσει έξι ή επτά στόματα –ράμφη.
Δεν είναι λίγες οι φορές που τον βλέπουμε να κάθεται αποκαμωμένος ακόμη και στον πάτο του κλουβιού, για να μπορέσει να αναπληρώσει τις χαμένες του δυνάμεις στον ελάχιστο χρόνο που του απομένει.
Αν εμείς δεν αναγνωρίζουμε τον κόπο του, εύκολα μπορεί να θεωρήσουμε πως όλα αυτά είναι συμπτώματα κάποιας ασθένειας και ν’ αρχίσουμε τις αντιβιώσεις και τον διαχωρισμό του από την υπόλοιπη οικογένεια.
Τροφοδοσία νεοσσών –γαλουχία (από την τρίτη βδομάδα)
Στο μεσοδιάστημα που η κανάρα θα ξεκινήσει τη δεύτερη φωλιά οι «υποχρεώσεις» του αρσενικού κορυφώνονται, αφού εκτός απ’ όλα τα παραπάνω θα πρέπει να φανεί αντάξιος και στο αναπαραγωγικό του έργο.
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που τα αυγά της δεύτερης φωλιάς παρουσιάζονται άγονα μια και η βαρύτητα των πτηνών δεν είναι όπως πιθανόν όλοι θα θέλαμε σε μια νέα σειρά γόνιμων αυγών, αλλά στη διατήρηση στη ζωή των μικρών που ήδη μεγαλώνουν. Θυμίζω πως σ’ αυτή τη φάση η σίτιση των μικρών είναι αποκλειστικά έργο του πατέρα.
Τι κι αν η μητέρα στην προσπάθεια να ετοιμάσει τη φωλιά, πετάει τους νεοσσούς έξω, τι κι αν κυριολεκτικά τους μαδάει χρησιμοποιώντας τα φτερά ως υλικό φωλιάς.
Σε μας αρκεί να δούμε τον αρσενικό με ένα πούπουλο στο ράμφος για να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Να ο ένοχος… διαχωριστικό ή έξω από το κλουβί.
Συμπερασματικά
Αν την επόμενη φορά, η τύχη μας δωρίσει μια πεντάδα αυγών και την δούμε να ολοκληρώνεται και να γίνεται μια όμορφη πεντάδα νεαρών καναρινιών, θα πρέπει να θυμηθούμε πως αυτό οφείλεται κυρίως στην σωστή πατρική φροντίδα.
Πότε πρέπει να γίνει "απομάκρυνση" του αρσενικού;
Σίγουρα υπάρχουν και περιπτώσεις που ο «ενθουσιασμός» του αρσενικού θέτει σε κίνδυνο τόσο την ασφάλεια των αυγών όσο και τη ζωή των μικρών.
Παρόμοια υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που ενώ τα πουλιά ζευγάρωσαν, δεν έγιναν ποτέ ζευγάρι συνεχίζοντας τους καυγάδες και τις έριδες.
Ποιες όμως είναι αυτές οι περιπτώσεις και πως θα τις ξεχωρίσουμε?
Ποιες αιτίες δημιουργούν τις κακές συμπεριφορές και πως αυτές αντιμετωπίζονται?
Πότε ο αρσενικός γίνεται τόσο επιθετικός που η κανάρα εξ αιτίας του φοβάται να εγκαταλείψει τα μικρά στη φωλιά?
Δύσκολα κάποιος θα μπορέσει να εξηγήσει αυτές τις συμπεριφορές.
Γεγονός όμως είναι πως υπάρχουν.
Επιθέσεις του αρσενικού στο θηλυκό ή στη φωλιά.
Το καναρίνι μπορεί να γίνει επιθετικό προς το ταίρι του, τη φωλιά και γενικά προς το ζευγάρωμά του όταν ο εκτροφέας το υπερφορτώσει με αναπαραγωγικά ενισχυτικά, προσδοκώντας τα καλύτερα αναπαραγωγικά αποτελέσματα στο ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Ένα «ντοπαρισμένο» αρσενικό καναρίνι σταματά να φέρεται φυσιολογικά και γίνεται βίαιο όπως θα έκανε κάθε έμβιο ον, στην αντίστοιχη περίπτωση.
Επιθέσεις του αρσενικού στα μικρά.
Οι ενστικτώδεις αντιδράσεις και επιθέσεις των αρσενικών προς τα μικρά τους όταν αυτά βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο απογαλακτισμού, δεν είναι λίγες. Αυτές σηματοδοτούν και την τοποθέτηση του διαχωριστικού για την ομαλή και φυσιολογική ανεξαρτητοποίησή τους.
Οι επιθέσεις αυτές μπορεί να έχουν σχέση με τον φυλετικό ανταγωνισμό αλλά πιθανότατα και με την πίεση για να ανεξαρτητοποιηθούν διατροφικά. Σε κάποιες περιπτώσεις τα χαρακτηριστικά του φύλλου των νεοσσών, γίνονται αντιληπτά και απ’ τον πατέρα που θα επιτεθεί στο γιο του, αν τον δει ως ερωτικό ανταγωνιστή.
Ακόμη όμως και σ’ αυτές τις ακραίες περιπτώσεις το διαχωριστικό χώρισμα των κλωβών αναπαραγωγής θα δώσει τη λύση που θα μας επιτρέψει την ολοκλήρωση της γαλουχίας των μικρών να την πετύχουμε παρουσία του πατέρα.
Άλλωστε αυτές οι επιθέσεις εξαιρετικά σπάνια έχουν αιματηρές καταλήξεις και ακόμη πιο σπάνια θανάτους. Στην πολύχρονη εκτροφική μου προσπάθεια έχω μόνο ένα «αιματηρό» αλλά όχι τραγικό περιστατικό με άλλοθι την καθυστερημένη τοποθέτηση του διαχωριστικού από μένα.
Η αδράνεια του εκτροφέα μπορεί να είναι ο καταλύτης μιας τέτοιας κατάστασης.
Περιστατικό με τεκμηριωμένο θάνατο σε καναρίνια προσωπικά δεν γνωρίζω.
Οι συνέπειες της άσκοπης απομάκρυνσης του αρσενικού
Έχουμε διαβάσει δεκάδες αναρτήσεις, συζητήσεις και άρθρα σχετικές με οδηγίες για καλύτερο αναπαραγωγικό αποτέλεσμα. Εντούτοις υπάρχει νομίζω «κενό πληροφοριών» στις πιθανές συνέπειες μιας άσκοπης απομάκρυνσης του αρσενικού.
Η ενεργή συμμετοχή του στο μεγάλωμα των μικρών γίνεται φυσικά αντιληπτή, αφομοιώσιμη και μελλοντικά υιοθετείται από τους νεοσσούς, όταν αναλάβουν το ρόλο του γονέα.
Πως λοιπόν η νέα γενιά πτηνών θα ταΐσει τα μικρά τους, αν ποτέ δεν είδαν να το κάνει σ’ αυτά ο πατέρας τους;
Πως λοιπόν η νέα γενιά πτηνών θα συμμετέχει στην τροφοδοσία των δικών τους παιδιών αφού αυτά ως μικρά δεν την είχαν;
Πως λοιπόν η νέα γενιά πτηνών θα είναι καλοί πατέρες, όταν δεν είδαν ποτέ τον πατέρα τους να τα φροντίζει;
Σταδιακά με τέτοιες παρεμβάσεις, σταδιακά αδρανοποιούνται τα ένστικτα και καταλήγουμε να αναζητούμε «νέους τρόπους» για την σίτιση των νεοσσών.
Εμείς ως φίλοι τους, θα πρέπει να σταματήσουμε να «μεταφράζουμε» και να αναγάγουμε τις κινήσεις των πτηνών, σε ανθρώπινες συμπεριφορές.
Όλα αυτά τα «σημάδια» στο ζευγάρωμα αφού δε γνωρίζουμε τι σημαίνουν, και πως τα πουλιά επικοινωνούν, καλά θα κάναμε να τις αποδεχόμαστε ως φυσιολογικές.
Γιατί αυτά είναι τμήματα της φυσικής συμπεριφοράς τους.
Θα μπορούσαν να καταγραφούν περισσότερα. Το ζητούμενο όμως δεν είναι να καταμετρήσουμε τις πιθανές αιτίες ή τις ανάγκες τους, αλλά να κατανοήσουμε πως στο ζευγάρωμα των πουλιών πρέπει απαραίτητα να τους επιτρέψουμε να παραμείνουν ζευγάρι καθ΄ όλη τη διάρκειά του.
Γιατί στην φύση τα ζευγαρωμένα πουλιά είναι δύο και όχι ένα… και η φύση ποτέ δε σφάλει.
Αν λοιπόν ερωτηθώ πότε απομακρύνουμε τον αρσενικό από τη ζευγαρώστρα ..
Η απάντηση μου είναι μία… ΠΟΤΕ!!!
Αλλά επειδή είναι ζωντανοί οργανισμοί... ποτέ μη λες ποτέ!