Σκληρό ή μαλακό φτέρωμα καναρινιών
Σκληρό ή μαλακό φτέρωμα καναρινιών
Πολλές φορές ακούγονται στις συζητήσεις μεταξύ των εκτροφέων κυρίως καναρινιών χρώματος και θέσεως οι σχετικές με τα φτερά των καναρινιών έννοιες όπως…. μαλακό ή σκληρό, κοντό ή μακρύ, έντονο, χιονέ η μωσαϊκό φτέρωμα κλπ. Ακόμη και κάποιες ξενόγλωσσες έννοιες όπως το buff, lumps, frost, intensive κλπ έχουν μπει στο λεξιλόγιό μας και σε κάποιες περιπτώσεις τις αποδεχόμαστε χωρίς ίσως να γνωρίζουμε τι ακριβώς σημαίνουν.
Ας δούμε πρώτα κάποιους ορισμούς ώστε να κατανοήσουμε το θέμα και να καταλαβαίνουμε ευκολότερα τα γραφόμενα…
Λιπόχρωμα: Δίνει το βασικό χρωματισμό του καναρινιού. Είναι λιποδιαλυτό υλικό που προέρχεται κυρίως από τις τροφές που καταναλώνουν τα πουλιά και είναι υπεύθυνο για το χρώμα της βάσης.
Χρώμα βάσης: Αναφέρετε στο βασικό χρώμα του καναρινιού που μπορεί να είναι κίτρινο, κόκκινο ή να μη βαφεί καθόλου και να παραμείνει λευκό.
Μη έντονος: Χαρακτηρίζεται ο τύπος του φτερώματος που τα φτερά του κυρίως είναι μαλακά, μακριά και φαρδιά. Το χρώμα του λιποχρώματος μπορεί να είναι κίτρινο ή κόκκινο που σταματά λίγο πριν το τέλος του φτερού αφήνοντας ένα λευκό τελείωμα που ονομάζεται χιόνισμα. Αντίστοιχα τα πουλιά χαρακτηρίζονται ως Τύπου Β, frost, buff
(gloster) κλπ.
Το μη έντονο ήταν ο φυσικός – αρχικός τύπος φτερώματος των πουλιών, αλλά μέσα από επιλεκτικές διασταυρώσεις προέκυψαν τόσο το έντονο όσο και το μωσαϊκό.
Έντονος: Χαρακτηρίζεται ο τύπος του φτερώματος που τα φτερά κυρίως είναι σκληρά, κοντά και στενά. Το χρώμα του λιποχρώματος, μπορεί να είναι κίτρινο ή κόκκινο πρέπει να φτάνει μέχρι το τελείωμα του φτερού. Αντίστοιχα τα πουλιά χαρακτηρίζονται και ως τύπου Α, intensive, Yellow (gloster) κλπ
Προσοχή: Συνήθως στα ζευγάρια μας φροντίζουμε να έχουμε ένα πουλί με έντονο φτέρωμα κι ένα πουλί χιονέ κρατώντας την ισορροπία στη σκληρότητα των φτερών. Στην πράξη όμως υπάρχουν και περιπτώσεις με πουλιά που ενώ έχουν έντονο φτέρωμα εντούτοις είναι μαλακό το φτερό τους και όμοια σε ένα χιονέ πουλί το φτερό να αποδειχτεί σκληρό.
Μωσαϊκός: Χαρακτηρίζεται ο τύπος του φτερώματος που πλησιάζει περισσότερο προς το έντονο αλλά βρίσκεται μόνο σε ορισμένα σημεία του σώματος των καναρινιών όπως στους οδηγούς στις φτερούγες, στη μάσκα των αρσενικών ή τα φρύδια των θηλυκών κλπ.
Γενικές πληροφορίες
Τα φτερά των πουλιών είναι από κατασκευής ένα μεγάλο θαύμα της φύσης ως προς την κατασκευή, το σχεδιασμό και τον τελικό προορισμό.
Αποτελούνται από τον κεντρικό άξονα, ο οποίος ονομάζεται ράχη, είναι εύκαμπτος και εξαιρετικά ανθεκτικός. Από αυτόν εκφύονται (βγαίνουν) σειρές διασταυρούμενων τριχιδίων τα οποία σχηματίζουν το λείο έλασμα του φτερού.
Τα τριχίδια προσκολλούνται μεταξύ τους μέσω αρκετών εκατοντάδων μικροσκοπικών υποτριχιδίων που βγαίνουν από τα τριχίδια και συνδέονται πολύ καλά μεταξύ τους με τα άγκιστρα, σχηματίζοντας με ένα είδος φυσικού "φερμουάρ' μια ενιαία και ανθεκτική επιφάνεια.
Υπάρχουν έξι διαφορετικές ομάδες φτερών που χωρίζονται ανάλογα με το σημείο που βρίσκονται και το σκοπό που εκπληρώνουν πάνω στο σώμα του πτηνού.
1. Τα φτερά της ουράς
2. Τα φτερά οδηγοί ή πτήσης
3. Τα ημίφτερα ή καλυπτήρια
4. τα τριχόφτερα
5. τα σμιγγόφτερα και
6. τα πτίλα ή πούπουλα
Φτερά ουράς: είναι μεγάλα και κάπως συμμετρικά ως προς τον νοητό άξονα της ράχης τους.
Φτερά πτήσης: είναι ασύμμετρα ως προς τον νοητό άξονα της ράχης, το έλασμα είναι στενότερο στο πρόσθιο άκρο από ο,τι στο πίσω άκρο. Αυτό το κλασικό σχέδιο αεροτομής βοηθάει κάθε φτερό που χρησιμοποιείται στην πτήση να συμπεριφέρεται ως μικροσκοπική φτερούγα.
Ημίφτερα ή καλυπτήρια: είναι φτερά που βρίσκονται διάσπαρτα και καλύπτουν όλο το σώμα του πτηνού.
Τριχόπτερα: είναι τα φτερά που έχουν σχετικά μακρύ, λεπτό και εύκαμπτο στέλεχος και μοιάζουν με τρίχες.
Σμιριγγόπτερα: ονομάζονται τα φτερά που φέρουν μακρύ και λεπτό στέλεχος γυμνό στο μεγαλύτερο μέρος του, έτσι ώστε να δίνουν την εντύπωση σκληρής τρίχας.
Πτίλα: οι μαλακοί θύσανοι κάτω από τα κυρίως φτερά. Δεν έχουν άγκιστρα, είναι άφθονα στο στήθος ή στην κοιλιά και ο ρόλος τους είναι η διατήρηση της θερμότητας του σώματος.
Τα φτερά βοηθούν και στον έλεγχο θερμοκρασίας του σώματος των πουλιών εγκλωβίζοντας για θερμομόνωση ένα στρώμα αέρα.
Ασφαλώς κι από κατασκευής τα πούπουλα είναι τόσο καλό μονωτικό υλικό ώστε κανένα συνθετικό υλικό δεν είναι μέχρι στιγμής εφάμιλλό τους.
Τα φτερά φθείρονται με την πάροδο του χρόνου και έτσι τα πουλιά τα αντικαθιστούν μέσω της πτερόρροιας που γίνεται μια φορά το χρόνο. Τα παλιά φτερά πέφτουν και βγαίνουν νέα. Τα περισσότερα πουλιά αντικαθιστούν τα φτερά των φτερούγων και της ουράς τους με προβλέψιμο και συμμετρικό τρόπο ώστε να διατηρούν πάντα την ικανότητα πτήσης.
Σκληρό ή μαλακό φτερό.
Όπως αναφέρθηκε στην αρχή το μαλακό φτέρωμα είναι πιο πλατύ και στρογγυλεμένο ενώ το σκληρό που είναι στενότερο και μυτερό στο τελείωμά του.
Η αφή είναι πιο ασφαλής τρόπος αναγνώρισης της σκληρότητας ενός φτερού. Το μαλακό φτερό έχει πιο λεπτό στέλεχος σε σχέση με το σκληρό ενώ τα τριχίδια της βάσης του φτερού είναι φανερά περισσότερα και μεγαλύτερα και έτσι όταν το λυγίζουμε, κρατώντας το από το καλάμι, επανέρχεται με καθυστέρηση στην αρχική του θέση.
Στο σκληρό φτερό έχουμε στέλεχος που είναι πιο χοντρό, περισσότερο σκληρό και τα τριχίδια στη βάση του είναι μικρότερα και λιγότερα. Εξ αιτίας των παραπάνω είναι αισθητά πιο γρήγορη η επιστροφή στην αρχική του θέση μετά το λύγισμα.
Προσωπικά υιοθέτησα τη σκέψη φίλου εκτροφέα που ταξινομεί, ίσως κάπως αδόκιμα αλλά πρακτικότατα, τη σκληρότητα των φτερών σε μια κλίμακα από το ένα που σημαίνει πολύ σκληρό φτερό μέχρι και το έξι για το πολύ μαλακό.
Αν δεχτούμε την παραπάνω κλίμακα τότε στόχος του εκτροφέα είναι να επιλέγει τα ζευγάρια του χρησιμοποιώντας ένα καναρίνι με σκληρό φτερό και κάποιο με μαλακό, για παράδειγμα 3 με 4. Η κρίση βέβαια της σκληρότητας ενός φτερού είναι εντελώς υποκειμενική.
Οι απόγονοι τέτοιων επιλογών θα έχουν το ιδανικό φτέρωμα αποφεύγοντας τα πολύ σκληρά φτερώματα που αφήνουν τα πουλιά «άδεια» και «γυμνά» ή τα πολύ μαλακά φτερώματα που έχουν επιπτώσεις με κύστες (lamps) και σοβαρά άλλα προβλήματα υγείας. Ιδανικά όπως είναι φυσικό θεωρούνται τα φτερά μεσαίας σκληρότητας δηλαδή το τρία και τέσσερα στην εξάβαθμη κλίμακα
Στη φωτογραφία βλέπουμε τέσσερα φτερά από το στήθος καναρινιών που μπορούμε εντελώς υποκειμενικά όπως είπαμε, αλλά αναγκαία για την κατανόηση των όσων γράφονται να ταξινομηθούν στην εξάβαθμη κλίμακα με τα παραπάνω κατά την κρίση μου χαρακτηριστικά.
Δυστυχώς πρώτης και έκτης τάξης σκληρότητας φτερό δεν έχω δει. Τα φτερά φωτογραφήθηκαν με την ίδια κλίμακα ώστε να έχουμε και σύγκριση του μεγέθους τους και φαίνονται και στην κάτω φωτογραφία.
πηγή, πηγή