Αρχική Σελίδα > Φωτισμός εκτροφείου καναρινιών.

Φωτισμός εκτροφείου καναρινιών.

2013-12-27 13:38

Ο φωτισμός για τις κλειστές εκτροφές πτηνών - καναρινιών, είναι από τους βασικότερους παράγοντες!!!

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Από τους βασικότερους παράγοντες καλής και επιτυχημένης αρχικά διαβίωσης και στη συνέχεια αναπαραγωγής είναι ο σωστός και απόλυτα ελεγχόμενος φωτισμός του χώρου του εκτροφείου.

Ο φωτισμός του εκτροφείου που δε βρίσκεται σε ανοικτό εξωτερικό χώρο είναι απαραίτητο να είναι τέτοιος ώστε να διασφαλίζει στα πτηνά μας τις προϋποθέσεις και τις συνθήκες που είναι απαραίτητες για την ορθή, προσεγμένη και όσο το δυνατό κατάλληλη διαβίωσή τους.

Ο ήλιος με τις ευεργετικές για ανθρώπους και ζώα ακτίνες του βοηθά στο μεταβολισμό βιταμινών κυρίως της βιταμίνης D η οποία ονομάζεται «βιταμίνη του ήλιου». Είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που βοηθά την εντερική απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου (εξαιρετικά απαραίτητα στα πτηνά), ενώ ρυθμίζει και το μεταβολισμό του ασβεστίου μέσω μιας ορμόνης, της παραθορμόνης. Έτσι διατηρεί φυσιολογικά τα επίπεδα του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα, που είναι ζωτικής σημασίας για να διατηρούνται τα οστά υγιή και ισχυρά. Θεωρείται ότι παίζει ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος στην καταπολέμηση επιφανειακών μικροβίων και βακτηρίων στα πτηνά.

Ακόμη το φως του ήλιου επηρεάζει τόσο με την ένταση όσο και με τη διάρκεια την διάθεση των πτηνών και τα οδηγεί αναλόγως στις διάφορες φάσεις της ζωής τους.

2. ΓΕΝΙΚΑ

Οι εκτροφές πτηνών που βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο καλύπτονται από το πλούσιο φως του ήλιου που απλόχερα χαρίζεται στην πατρίδα μας, με κάποια προβλήματα σε σχέση με το φωτισμό τους μήνες του χειμώνα.

Για τις εσωτερικού χώρου (εσωτερικές) εκτροφές τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα, σύνθετα, με αρκετά προβλήματα στα θέματα σωστού φωτισμού. Φυσικά ακόμη και σ’ αυτές τις περιπτώσει ο ήλιος ευτυχώς, δεν απουσιάζει τελείως οπότε μπορούμε να μιλάμε για κάποιο τύπο μεικτού φωτισμού.

Για τις εντελώς «σκοτεινές» εκτροφές που δεν μπορεί ο ήλιος να έχει «παρουσία» τα πράγματα είναι αρκούντως σοβαρά και χρειάζονται σοβαρές μελέτες όχι μόνο για όλες τις εγκαταστάσεις όπως ο φωτισμός, ο εξαερισμός κλπ., αλλά ακόμη και για τον τρόπο λειτουργίας τους.

Όλα τα παραπάνω θα επιφέρουν και μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση.

3. ΟΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΤΗΝΩΝ

Όλα τα όντα αντιλαμβάνονται το φως με τα μάτια τους. Στον αμφιβληστροειδή χιτώνα υπάρχουν πάρα πολλοί κατάλληλοι υποδοχείς που ονομάζονταi φωτοϋποδοχείς - Photoreceptors (κεφάλαιο 11.2.2).

Υπάρχουν δύο είδη υποδοχέων στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, τα ραβδία (rods) για τη νυχτερινή όραση και τα κωνία (cones) που αντιδρούν τόσο ως προς τη φωτεινότητα αλλά και προς το μήκος κύματος, βοηθώντας στην αντίληψη του χρώματος και του σχήματος αντίστοιχα

Στα μάτια των ζώων αλλά και των πτηνών, εκτός από τα κωνία και τα ραβδία υπάρχει και άλλος ειδικός υποδοχέας για την αντίληψη της ημέρας ή της νύχτας. Αυτή η πληροφορία είναι θεμελιώδης για όλους τους οργανισμούς, γιατί επηρεάζει τους βιολογικούς κύκλους τους, αλλά και τον ημερήσιο κύκλο.

Απλά, το φως που λαμβάνει ένα πουλί, διεγείρει τον κωνοειδή και βλεννογόνο αδένα μέσα στον εγκέφαλό του, και μ’ αυτό τον τρόπο αντιλαμβάνεται εκτός από το κόκκινο πράσινο και μπλε, δηλαδή τα χρώματα που βλέπει ο άνθρωπος, ένα τέταρτο χρώμα που προέρχεται από την υπεριώδη ακτινοβολία UV και σε κάποιες περιπτώσει και ένα πέμπτο χρώμα κάτι που όμως δεν θα αναπτύξουμε εδώ γιατί θα ξεφύγουμε από τους στόχους του άρθρου.

4. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Το λευκό – ψυχρό φως (Cool Day Light) είναι μια υπέρθεση φωτός όλων των μηκών κύματος του ορατού φάσματος, δηλαδή όλων των χρωμάτων από κόκκινο σε πορτοκαλί κίτρινο και πράσινο μέχρι το μπλε και το ιώδες.

Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία χρώματος του φωτός, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό του μπλε φωτός.

Οι λαμπτήρες χαρακτηρίζονται από ένα τριψήφιο αριθμό, π.χ. 965. Τα δύο τελευταία ψηφία συμβολίζουν τη θερμοκρασία χρώματος. Σε αυτό το παράδειγμα το 65 συμβολίζει σύντομα τους 6.500^οKelvin. Το πρώτο ψηφίο χαρακτηρίζει την ποιότητα χρωματικής απόδοσης Ra ή C.R.I. Οι ιδιότητες χρωματικής απόδοσης μιας φωτεινής πηγής ορίζονται ανάλογα με την ιδιότητα χρωματικής απόδοσης του ήλιου που είναι Ra 100, στο δικό μας παράδειγμα με τιμή μεταξύ 90 και 99. Δείτε περισσότερες τεχνικές λεπτομέρειες

Τι όμως είναι η θερμοκρασία χρώματος;

Αν θερμάνουμε ένα κομμάτι σίδερο, φτάνει κάποια στιγμή που αρχίζει να γίνεται κόκκινο. Αν συνεχίσουμε να θερμαίνουμε όλο και περισσότερο το ήδη πυρακτωμένο μέταλλο, παρατηρούμε ότι το χρώμα που εκπέμπει, μεταβάλλεται από κόκκινο σε πορτοκαλί, κίτρινο, λευκό και μπλε. Για να καθορίσουμε το χρώμα του φωτός μίας φωτεινής πηγής, χρησιμοποιούμε τις μονάδες θερμοκρασίας Kelvin. Όταν η θερμοκρασία χρώματος είναι 5.500^ο Kelvin τότε το φως είναι λευκό.

Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία χρώματος τόσο δυναμώνει η ενέργεια της μπλε ακτινοβολίας. Όσο μειώνεται η θερμοκρασία χρώματος τόσο μικραίνει η ενέργεια της μπλε και δυναμώνει η ενέργεια της κόκκινης ακτινοβολίας. Έτσι έχουμε αντίστοιχα το ψυχρό και το θερμό φως στους λαμπτήρες, κρατώντας μια σχετική τυποποίηση.

Τυποποίηση λαμπτήρων.

Οι λαμπτήρες χαρακτηρίζονται από ένα τριψήφιο αριθμό, π.χ. 965. Τα δύο τελευταία ψηφία συμβολίζουν τη θερμοκρασία χρώματος. Σε αυτό το παράδειγμα το 65 συμβολίζει σύντομα θερμοκρασία χρώματος τους 6.500^οKelvin. Το πρώτο ψηφίο χαρακτηρίζει την ποιότητα χρωματικής απόδοσης Ra ή C.R.I. Οι ιδιότητες χρωματικής απόδοσης μιας φωτεινής πηγής ορίζονται ανάλογα με την ιδιότητα της χρωματικής απόδοσης του ήλιου που είναι 100, στο δικό μας παράδειγμα με τιμή μεταξύ 90 και 99. Κατεβάστε τεχνικές λεπτομέρειες

Σύμφωνα με μελέτες το ηλιακό φως στην φωτεινότερη εκδοχή του έχει θερμοκρασία χρώματος 6.500^οKelvin. Σε διδακτορική έρευνα του ΕΜΠ (Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου), οι τιμές φωτεινότητας του ήλιου κυμαίνονται από 4.874 °Κ, έως 6.774 °Κ (σελίδα 31).

5. ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΕΚΤΡΟΦΕΙΟΥ ΠΤΗΝΩΝ

Εύλογα λοιπόν κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί… «υπάρχει τεχνητός φωτισμός που να αναπαράγει το φως του ήλιου;»΄

Η απάντηση φυσικά είναι ΟΧΙ.

Η αναγνώριση του τέταρτου βασικού χρώματος από το μάτι των πτηνών μας αναγκάζει στα κλειστού τύπου εκτροφεία να χρησιμοποιήσουμε φωτισμό πλήρους φάσματος. Και τέτοιου είδους φωτισμό μπορούμε να τον έχουμε μόνο από λάμπες φθορίου TL-D, με τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν πιο πάνω.

Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη οι λάμπες φθορίου TL-D για τις οποίες μιλάμε έχουν τη δυνατότητα να παράγουν UV-A και UV-B σε πολύ μικρά ποσοστά σε σχέση με τον ήλιο.

Το ποσοστό υπεριώδους ακτινοβολίας UV-B που εκπέμπουν σύμφωνα με τον PhD MD Michael Holick, είναι τόσο μικρό, ώστε απαιτούνται τουλάχιστον 30 ώρες συνεχούς έκθεσης για ενεργοποιηθεί μια προσωρινή αύξηση στη σύνθεση βιταμίνης D, σε αντίθεση με τον ήλιο που χρειάζεται μόλις 22 λεπτά της ώρας μεσημεριανός ήλιος.

Με γεγονός όλα τα παραπάνω καταλληλότεροι λαμπτήρες σύμφωνα με τον dr Peter Coutteel είναι οι φθορίου Τ5 ή Τ8 απόχρωσης 865 ή 965 ψυχρού φωτός (Cool Day Light) οι οποίοι παρέχουν την πιο φυσική ορατότητα στα πτηνά.

Υποστηρίζει όμως διακαώς την αλλαγή των μαγνητικών με ηλεκτρονικά ballast (είναι ο μηχανισμός εκκίνησης των φωτιστικών φθορισμού) με καμία σχεδόν οικονομική διαφορά, που διασφαλίζουν όσο το δυνατό καλύτερο και σταθερό σε στροβοσκοπικά φαινόμενα φωτισμό. Αν δούμε και το video τότε σίγουρα θα του δώσουμε δίκιο.

Πρακτικά οι λαμπτήρες έχουν μικρή δυνατότητα εκπομπής UV-A και UV-B που μειώνεται όσο αυξάνεται η απόσταση. Σύμφωνα μάλιστα με τον Patrick R. Thrush οι ακτίνες UV δεν μπορούν να έχουν δράση σε απόσταση μεγαλύτερη από 35-45cm από τα πτηνά

Ακόμη η τοποθέτηση των φωτιστικών πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να προσομοιάζει το φως του ήλιου και να «μπερδεύει» το βιολογικό ρολόι του πτηνού. Πρέπει να «γελαστεί» πως προέρχεται από φυσική πηγή δηλαδή τον ήλιο πράγμα που επίσης είναι δύσκολο.

Στο εκτροφείο μου παλιότερα χρησιμοποιούσα τις Philips Master TL-D 90 Graphica 36W/950, που καλύπτουν σε μεγάλο ποσοστό τις ανάγκες του γιατί δεν μπορούσα να βρω καταλληλότερες πουθενά στην Ελλάδα. Τα τελευταία όμως χρόνια βρήκα και χρησιμοποιώ TL-D 90 Graphica 36W/965 που καλύπτουν απόλυτα όλες τις απαιτήσεις της εκτροφής μου.

Κυρίως όμως δεν θα πρέπει να αφήνει σημεία σκίασης και κυρίως θα πρέπει να δίνει την απαραίτητη διάχυση στο χώρο.... Θα πρέπει να κάνει τη δουλειά που κάνει το έμμεσο ηλιακό φώς τους φωτεινότερους μήνες του χρόνου. Σχετικά πρόσφατα είδα μια φωτογραφία σε σελίδα κοινωνικής δικτύωσης την οποία και δανειζόμενος σας την παραθέτω.

Αυτή τη δυνατότητα εκπομπής UV-A και UV-B τη διατηρούν για τους 18-24 πρώτους μήνες λειτουργίας. Η διάρκεια "ζωής" τους εξαρτάται από τις ώρες λειτουργίας αλλά κυρίως από τα φορτία της εκκίνησης. Με την ομαλή εκκίνηση που τους δίνει το ηλεκτρονικό Ballast η διάρκεια αυτή μεγαλώνει

Οι παραπάνω λυχνίες TL-D, δεν έχουν δυνατότητα "ντιμαρίσματος» (να σβήνουν σιγά-σιγά), αλλά και οι περισσότεροι προσομοιωτές που χρησιμοποιούνται για την δημιουργία Ανατολής - Δύσης στα εκτροφεία χρειάζονται έτσι ή αλλιώς ξεχωριστό κύκλωμα με λαμπτήρες πυρακτώσεως.

Η ένταση του φωτισμού σύμφωνα με τον Phd Matthew Vriends συγγραφέα του βιβλίου πτηνών «Simon and Schuster's Guide to Pet Birds,», είναι περίπου 40watt ανά τετραγωνικό επιφάνειας κλωβών πράγμα που πρακτικά σημαίνει μια λάμπα TL-D 36W για 4 περίπου κλωβούς αναπαραγωγής.

6. ΦΩΤΟΠΕΡΙΟΔΟΣ

Εξίσου σημαντικό αλλά και δύσκολο είναι να ρυθμιστεί η φωτο-περίοδος η οποία «ξυπνάει» το βιολογικό ρολόι των καναρινιών. Ένας σωστός προγραμματισμός στην ώρα έναρξης (ανατολή) και στην ώρα κλεισίματος (δύση) ώστε να υπάρχει δυνατότητα ρύθμισης του χρόνου πλήρους φωτεινότητας. Η Ανατολή και Δύση (άναμμα και σβήσιμο φώτων) πρέπει να γίνεται όπως είπαμε με προσομοίωση των πραγματικών συνθηκών σε ξεχωριστό κύκλωμα., ενώ του κυρίως φωτισμού με χρονοδιακόπτη.

Η διάρκεια του φωτισμού ξεκινά κατά τη διάρκεια προετοιμασίας των ζευγαριών να ανεβαίνει και να φτάσει τις 14 ώρες που θα μας επιτρέψουν να ξεκινήσουμε την αναπαραγωγή μας. Λιγότερος σε διάρκεια φωτισμός δεν θα «ξυπνήσει» τα αναπαραγωγικά ένστικτα των φίλων μας, ενώ περισσότερος φωτισμός πιθανόν να τους μπερδέψει και θα τους οδηγήσει πολύ γρήγορα σε φάση πτερόρροιας.

Σημαντική λεπτομέρεια που πιθανόν διαφεύγει από πολλούς εκτροφείς είναι πως ο φωτισμός αυτός δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στους μήνες προετοιμασίας και αναπαραγωγής, αλλά να υπάρχει όλο το χρόνο με μοναδικές αλλαγές στη διάρκειά του.